Wizyta u onkologa często jest stresująca zarówno dla opiekuna jak i jego zwierzęcia. Warto wiedzieć jak przygotować się do takiej wizyty w centrum weterynaryjnym Amicus w Łodzi. Konsultacja onkologiczna pozwala zdobyć informację o leczeniu, prognozie, ewentualnych skutkach ubocznych terapii oraz dowiedzieć się jak najlepiej zaopiekować się swoim zwierzęciem.
Jeśli opiekun zauważył u swojego zwierzęcia jakiekolwiek zmiany skórne, guzki pod skórą czy też zmiany w zachowaniu zwierzęcia takie jak m.in. brak apetytu, posmutnienie, nietypowe zachowania, problemy gastryczne, należy jak najszybciej udać się do lekarza weterynarii. Kluczem do sukcesu jest wczesne rozpoznanie, dlatego każda zmiana nie powinna być jedynie obserwowana, a skonsultowana z lekarzem weterynarii.
Jak przygotować się na konsultację onkologiczną?
Przygotowanie: zwierzę powinno być na czczo (zwykle 8 h) w celu wykonania badań dodatkowych. W przypadku zwierząt mocno stresujących się warto wcześniej poprosić lekarza weterynarii o dobór odpowiednich leków uspokajających, aby możliwe było wykonanie dokładnego badania
Objawy: Ze względu na towarzyszący stres warto wcześniej zapisać wszystkie zauważone objawy, nawet te które wydają się nieistotne
Dokumentacja medyczna: Należy zabrać ze sobą historię leczenia zwierzęcia oraz badania dodatkowe takie jak: badanie krwi, badanie moczu, RTG, USG, TK, MRI
Dieta i leki: Należy przygotować listę przyjmowanych suplementów i leków wraz z ich dawkowaniem
Jak przebiega konsultacja onkologiczna?
- Wywiad: Lekarz weterynarii zbiera obszerny wywiad dotyczący zdrowia zwierzęcia, zaobserwowanych objawów oraz wszelkich zmian w zachowaniu lub wyglądzie
- Badanie fizykalne: Onkolog przeprowadzi dokładne badanie kliniczne, aby ocenić jego stan zdrowia, zlokalizować guz bądź inne zmiany
- Badania dodatkowe: W zależności od sytuacji mogą być to badania krwi, badania moczu, biopsja czy też badania obrazowe. Często na pierwszej wizycie może być wykonane RTG i USG w celu zlokalizowania i rozprzestrzeniania się nowotworu. Onkolog może zlecić także zabiegi takie jak biopsja gruboigłowa, pobranie wycinka guza bądź wykonanie tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego.
Na podstawie wyników badań, onkolog przedstawia diagnozę. W niektórych przypadkach, kiedy konieczny jest zabieg chirurgiczny, ostateczne rozpoznanie stawia po wykonaniu badania histopatologicznego, często połączonego z barwieniem immunohistochemicznym.
Jakie są opcje leczenia onkologicznego?
Leczenie onkologiczne w centrum weterynarii Amicus w Łodzi jest ściśle skorelowane z rodzajem nowotworu występującego u zwierzęcia oraz jego stanem zdrowia. Onkolog przygotowuje indywidualny plan leczenia dla danego pacjenta opierając się na wielu czynnikach uzyskanych z przeprowadzonych badań. Leczenie może obejmować chirurgię, chemioterapię, radioterapię, elektrochemioterapię oraz leczenie paliatywne.
Chirurgia
Najczęstszą formą leczenia jest usunięcie zmiany nowotworowej z marginesem zdrowych tkanek, jeżeli jego lokalizacja na to pozwala. W niektórych przypadkach zwłaszcza przy nowotworach kości może być konieczna amputacja kończyny, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się choroby. Czasem zabiegi tego typu powodują nieestetyczny wygląd zwierzęcia jak np. w przypadku usunięcia lusterka nosowego. Na szczęście zwierzęta nie przeglądają się w lustrze, dla nich najważniejszy jest brak bólu. Jeśli chirurg nie może usunąć całkowicie guza, można usunąć jego część, aby zapewnić komfort zwierzęciu oraz ułatwić inne formy terapii – radioterapię lub chemioterapię.
Radioterapia
Polega na serii naświetlań promieniowaniem jonizującym, które uszkadza struktury DNA komórek nowotworowych. Liczba frakcji radioterapii wynosi od 4 do 20 w różnych odstępach czasowych. Jest stosowana przy nowotworach, które nie mogą być usunięte chirurgicznie lub w połączeniu z chirurgią i/lub chemioterapią
Chemioterapia
Polega na podawaniu leków cytostatycznych oddziałujących na komórki nowotworowe w różny sposób niszcząc ich błony komórkowe czy też DNA. Może ona przybierać formę leków doustnych lub wlewów dożylnych. Chemioterapia może być stosowana jako leczenie podstawowe lub jako uzupełniające po operacji, lub przed zabiegiem chirurgicznym w celu zmniejszenia guza.
Elektrochemioterapia
Metoda, w której po podaniu cytostatyków takich jak bleomycyna czy cisplatyna, używa się miejscowo pola magnetycznego które destabilizuje błony komórkowe komórek nowotworowych. Dzięki temu lek cytostatyczny działa na komórki nowotworowe znacznie silniej.
Leczenie paliatywne
W przypadku zaawansowanego nowotworu, kiedy nie można wprowadzić ukierunkowanego leczenia ze względu na stan zdrowia zwierzęcia celem staje się poprawa jakości życia zwierzęcia przez kontrolę bólu, nudności i innych objawów. Zwykle obejmuje podawanie leków przeciwbólowych, sterydów, antybiotyków oraz suplementów diety.
Niezależnie od wybranej metody leczenia należy dbać o regularne kontrole i badania, aby monitorować postęp leczenia i w razie potrzeby zmodyfikować terapię.
Reakcje niepożądane przy chemioterapii zwierząt
Choć zwierzęta znacznie lepiej tolerują chemioterapię niż ludzie warto być świadomym możliwych reakcji niepożądanych.
- Najczęściej występują problemy żołądkowo – jelitowe takie jak wymioty i biegunka oraz utrata apetytu, dlatego podczas terapii przeciwnowotworowej często podawane są dodatkowe leki taki jak np. maropitant działający przeciwwymiotnie
- Często chemioterapia wiąże się z oddziaływaniem cytostatyków na szpik kostny, co objawia się neutropenią i trombocytopenią, czyli obniżeniem ilości neutrofilii oraz płytek krwi. Dlatego przed każdym podaniem cytostatyku lekarz onkolog pobiera krew i analizuje ją pod kątem bezpieczeństwa podania leku
- Niekiedy zwierzęta mogą być bardziej ospałe i mniej aktywne – w takiej sytuacji nie należy nadmiernie męczyć pupila długimi spacerami tylko dać mu wygodne miejsce do odpoczynku
- Chemioterapia u niektórych ras jak np. pudle może powodować wypadanie sierści oraz problemy ze skórą takie jak: zaczerwienienie, łuszczenie czy owrzodzenia
- Niektóre chemioterapeutyki mogą działać obciążająco na nerki i wątrobę, dlatego należy regularnie wykonywać badanie biochemiczne krwi
- Bardzo rzadko zdarzają się objawy neurologiczne takie jak drgawki czy zaburzenia koordynacji ruchowej
W przypadku wystąpienia negatywnej reakcji na chemioterapię zostaje ona zmodyfikowana lub przerwana.
Zwierzęciu z chorobą nowotworową należy zapewnić jak najlepsze warunki bytowania jak i żywieniowe. Lekarz może doradzić jak dbać o zwierzę w domu, jakie zmiany wprowadzić w diecie czy stylu życia oraz jak radzić sobie z aspektami emocjonalnymi w opiece nad chorym zwierzęciem.
Pamiętaj
Niezależnie od wyboru terapii na pierwszym miejscu stawia się komfort życia pacjenta, nie tylko fizyczny, ale także psychiczny. Nie należy bać się wizyty u onkologa, działa on wyłącznie w kierunku dobrostanu zwierzęcia. Na wizycie należy zadać wszelkie pytania, aby zrozumieć aspekty leczenia, efekty uboczne oraz koszty leczenia. Wczesna diagnostyka oraz odpowiednio dobrane leczenie są w stanie zapewnić zwierzęciu godne i szczęśliwe życie pomimo choroby.